In korte tijd zijn we van groepsdieren getransformeerd in roofdieren (bijvoorbeeld de tijger of sneeuwpanter). We moeten alleen leven, een einzelgängerbestaan leiden. Roofdieren stellen gezelschap van soortgenoten niet op prijs, dat hebben ze niet nodig. Het is een isolement als overlevingsstrategie. Ze zijn alleen, maar niet eenzaam. De strategie van de roofdieren is een intelligente lockdown.
Isolement als overlevingsstrategie
Wij zijn nu groepsdieren die gedwongen worden om als roofdieren te leven, anders kan het dodelijke gevolgen hebben. Wat doet het met ons om ineens op je eigen eiland te zitten met anderhalve meter afstand, niet aangeraakt worden en geen sociale contacten te hebben? Iedereen heeft een knuffel, zoen of aandacht nodig, toch?
Een knuffel van 20 seconden maakt al oxytocine vrij. Het liefdeshormoon dat er voor zorgt dat je je verbonden voelt met je grote liefde, je beste vriend of dat je je vriendin of een ander persoon vertrouwt. Oxytocine maakt je weerbaar tegen stress en zorgt ervoor dat je gemakkelijker tot rust komt. Wat zijn de gevolgen als de aanmaak wegvalt in deze tijd, psychisch en fysiek?
De mens is een groepsdier
Wij groepsdieren hebben behoefte aan fysiek contact dat is vanzelfsprekend. Een simpele aanraking kan een schakel aan emoties oproepen. Door de moderne technologieën zoals beeldbellen, appjes, hebben we daar minder behoefte aan. We waren al minder fysiek in contact met elkaar. We lopen elkaar bijna overhoop omdat we met ons hoofden in het scherm gezogen zitten. Er was al een social distance. Ik denk dat het juist nu alleen maar groter wordt.
Huidhonger
Ik weet wat aanraken betekent. Ik weet wat het teweeg kan brengen als dat wegvalt. Dat weet ik omdat ik schoonheidsspecialist ben voor kwetsbare mensen in een ziekenhuis en ouderen zorginstelling. Ik bied positieve afleiding met mijn behandelingen zodat ze even niet aan ziek-zijn of hun angsten denken. Mijn patiënten hebben, na weken bedlegerig te zijn, gebrek aan aanraking. Huidhonger. Huidhonger is tintelend, lonkend, brandend, in vuur en vlam, rook, damp, warmte. Het lijf schreeuwt, zingt en verlangd om aangeraakt te worden, naar huid op huid. Het is zo lang niet bevredigd. Na de behandeling komt de ontlading. Tranen maar ook een lach. Een warme hand op de huid, geeft je al het gevoel dat je je geliefd voelt, het liefdeshormoon doet zijn werk. De eigenwaarde van mijn patiënten groeit. Ze mogen er zijn.
Eenzame soort door aanrakingstekort
Onze perspectief is nu niet anders dan die van mijn patiëntendoelgroep. Of we nu positief of negatief getest zijn, we zij allemaal kwetsbaar. We zijn beperkt in bewegingsvrijheid, aanrakingsvrijheid, virusvrijheid. Nu moet je bewust over deze dingen nadenken en dat is heel vermoeiend. Je krijgt stress van de dingen die eerst zo normaal waren. En nu nog normaal zijn. Dit aanrakingstekort ervaren, maakt dat we ineens een heel eenzame soort zijn geworden. Angst slaat snel over in depressie, sombere gevoelens. Door een laag immuunsysteem kan je een gevoel krijgen dat je niet geliefd bent en eenzaam voelt. Eenzaamheid is niet alleen bij ouderen, maar bij iedereen, ongeacht de leeftijd. Alleenstaande moeders, een kind dat thuis mishandeld wordt of niet lekker in zijn vel zit. Eenzaam zijn in je relatie waar je nu mee opgescheept zit, eenzaam zijn als vrijgezel. Ook ik heb behoefte aan het onbewust aanraken en aandacht. Wat ik mijn patiënten geef, heb ik behoefte aan om te ontvangen.
We zitten nu een paar weken op onze eigen eiland, maar hoe staan we erover drie maanden voor? Over langer wil je gewoon niet nadenken. Als je geen liefdeshormoon aanmaakt word je knettergek en hongerig. Heeft het blijvende gevolgen? Hebben we straks ernstige zelfbeschadiging? PTSS? Of zitten we straks allemaal bij dokter Rossi? Hoe transformeren we straks weer van roofdier naar groepsdier?
© Nationale Zorggids / Lily van Dijken